ویژه‌نامه تحلیلی تبیینی عماد
۰۱ دی ۱۴۰۳ - ۱۷:۴۲
محمد پور مدیر کل پدافند غیرعامل استان:
دبیر شورای پدافند غیرعامل گیلان در پایان با اشاره به اولویت بندی ترکیبات گفت: حوزه هایی مانند حوزه های جنگ اقتصادی، حوزه های شهر هوشمند، حوزه های ترکیب رشته های سایبری با سایر رشته ها، باید نگاهی ترکیبی به مسئله داشته باشند که این جزو ضرورت ها است و حوزه پژوهش باید به آن توجه نماید.
به گزارش خبرنگار پایداری ملی، امیر محمدپور مدیرکل پدافند غیرعامل استان گیلان در اولین همایش ملی پدافند غیرعامل مردم محور، ضمن گرامیداشت یاد و خاطره شهدای شهرستان آستارا ، اظهار داشت: بین دانش، پژوهش، تکنولوژی و علم، ارتباطی با پدافند غیرعامل وجود دارد. برای بررسی این موضوع که در این شرایط، موقعیت چگونه است و چه تکالیفی در این حوزه داریم، نگاهی به گذشته می اندازیم و چارچوب، عناصر و مولفه های موثر اصلی در پدافند غیرعامل را بررسی می کنیم.
بیش از نود درصد از پول ما از نظر ماهیت دیجیتال است
محمدپور با اشاره به اینکه در موضوع پدافند غیرعامل، چهار مولفه اساسی وجود دارد که قابل بررسی است، گفت: در مرحله اول دارایی ها، سرمایه ها و مجموعه ای که میخواهیم از آن ها دفاع و پدافند کنیم که این خود عنصری بسیار موثر و مهمی است،نوع و کیفیت دارایی، ماهیت، جنس، کارکرد آن که آیا هوشمند است یا خیر بسیار مهم است.
وی عنوان کرد: حفاظت از دارایی و سرمایه، عنصر بسیار مهمی است که باید به آن توجه کرد، زیرا ممکن است دفاع نسبت به این موضوع موثر واقع نشود. مثلا اگر بخواهیم از پول ملی پدافند کنیم، در گذشته پول ملی فیزیک داشت: مانند طلا، سکه و اسکناس، اما امروزه پول ملی ماهیتش به دیجیتال و سایبری تبدیل شده است.
رصد، پایش و تشخیص فناوری های روز برای شناخت تهدیدات و فرصت ها یک ضرورت است
مدیرکل پدافند غیرعامل استانداری گیلان با بیان اینکه امروزه بیش از نود درصد از پول ما از نظر ماهیت، دیجیتالی و سایبری است، یاد آور شد: برای ۱۰ درصد مابقی آن فیزیک وجود دارد، بنابراین نوع پدافند از این دارایی به ماهیت و تحولات موثر آن بستگی دارد، این مقوله ی پویایی است و عنصر ثابت در آن وجود ندارد.
وی ادامه داد: حال به دارایی های ترکیبی می رسیم که ترکیبی از حوزه های مختلف را در برمی گیرد و چون دارایی های ما محصول صنعت، تکنولوژی و فناوری است، طبیعتا ماهیت آن ها هم ثابت نمی ماند.
دبیر شورای پدافند غیرعامل استان گیلان با اشاره به تهدیداتی که بر روی دارایی اثر می گذارد، خاطر نشان کرد: موضوع تهدید عنصر جدی و اساسی است که باید به آن توجه کرد. معمولا در تقسیم بندی تهدیدات به دلیل اینکه این موضوع در حوزه علوم انسانی است، متناسب با هر رویکرد می توانیم دسته بندی خاصی از جمله طبیعی، غیرطبیعی، سخت، نرم، نیمه سخت و برخی هم به نظامی و غیر نظامی بودن تقسیم کنیم.
محمدپور در ادامه به منشاء تهدیدات اشاره کرد: منشا این تهدیدات یا طبیعت است یا انسان که اگر طبیعت بود دو مولفه اساسی در آن وجود دارد یکی اینکه ماهیت آن طبیعت است که طبیعتا انسان منشا آن نیست، و موضوع با اهمیت بعدی این است که انسان در آن نقشی ندارد و عوامل انسانی که انگیزه، خصومت در آن وجود ندارد و ماهیتش هم طبیعت است که تغییرات طبیعی زمین یا اقلیم می تواند عنصر مهم این دسته از تهدیدات باشد.
وی با اشاره به اینکه تهدیدات انسان ساخت موضوعی متفاوت است، یادآور شد: در این مورد انسان محور بودن این موضوع که ویژگی های خاص خودش مانند تفکر و اندیشه یعنی استراتژیک را دارد بنابراین مولفه ای به تهدید اضافه می شود به نام عوامل انسانی که ناشی از استراتژیک، دکترین، تاکتیک، برنامه، سیاست، اصول و رویکرد که به آن عوامل انسانی تهدیدات می گویند.
محمدپور با تاکید بر اینکه عنصر دوم این تهدیدها، عنصر تکنولوژی و دانش است که در ذاتش به وجود می آید ادامه داد: نوعی تکنولوژی عنصر محرک تهدیدات انسان ساخت است و دیگر مثل طبیعت نیست که ثابت باشد این تکنولوژی محورش دانش و تولید علم است بنابراین به دلایل ضرورت ها،تلاش های علمی و هم روند فناوری در دنیا این در حال تغییر است و در پدافند غیر عامل زمانی که بخواهیم با همچین عنصری مقابله کنیم با دو ویژگی صیانت و پویایی به دلیل ماهیت تکنولوژی و یکی هم مقابله با ماهیت تهدید که تکنولوژی در آن وجود دارد و رویکرد باید دانش و پژوهش محور باشد،مواجه هستیم.
وی افزود نکته سوم این است که ما در تهدیدات انسان ساخت دو دسته مولفه داریم که یکی مولفه های انسانی و دیگری فیزیکی یا سخت افزاری می باشد که معمولا در دسته بندی مولفه های انسانی مانند استراتژیک و دکترین که می تواند بر تکنولوژی ها اثرگذار باشد و تکنولوژی هم بر دکترین و استراتژی ها اثر گذار باشد. ممکن است در جایی دیگر دکترین جنگ عوض شود و بر حوزه جنگ اثر بگذارد و در جای دیگر ممکن است فناوری ها تغییر کنند و سلاح و ابزار جدیدی بوجود بیاید که بر دکترین ها تاثیرگذار باشد بنابراین این دو مولفه کاملا بر یکدیگر تاثیر گذار هستند.
تنوع و خلاقیت در تهدیدات انسان ساز
مدیرکل پدافند غیرعامل استانداری گیلان اظهار داشت: در مولفه فیزیکی هم تکنولوژی و صنعت، سلاح و تجهیزات ساختار های رزمی، لشکرها و تیپ ها هستند که مولفه های تهدید از آن ها برشماری می شود.مسئله بعدی آسیب پذیری ها هستند که بصورت جدی و جاری در تحولات بوجود می آید و معمولا چون آسیب پذیری ها نسبی هستند بنابراین نسبت اثر تهدید بر دارایی منهای توانمندی های ما تبدیل به آسیب پذیری میشود. بنابراین آسیب پذیری ها ممکن است در جایی زیاد یا کم شود و آسیب پذیری ها در جایی راسا عمل میکند و گاهی هم بر اثر تهدید عمل میکند. یعنی جایی آسیب پذیری محل اثر تهدید بر آسیب پذیری است و در جایی هم تهدید تغییر کرده اما آسیب پذیری ذاتی میتواند برای ما حادثه ایجاد کند.
پدافند غیر عامل مفهومی پویا و علمی است
محمدپور با اشاره به اینکه هرچهار مولفه در موضوع پدافند غیرعامل متغیر، پویا و سیال هستند، یاد آور شد: محور همه ی این ها علم، دانش و فناوری است. بنابراین موضوع پدافند غیرعامل برای مقابله با این ها یک موضوع علمی و فناوری است و ما نمی توانیم یک رویکرد ثابتی در موضوع پدافند غیر عامل برای عرصه و حوزه داشته باشیم و بعد از آن بخواهیم دفاع ثابتی داشته باشیم و به دلیل این دسته از تغییرات ما دائم با تنوع و خلاقیت مواجه هستیم.
وی افزود: این چهار مولفه در حوزه فناوری به روند های جهانی تبدیل میشوند و به دلیل اینکه فناوری ها رشد می کنند فناوری ها، دانش و تکنولوژی، فناوری های همگرا هستند که با هم ترکیب می شوند و فناوری جدید را به وجود می آورند و در فناوری های جدید رویکردهای متناسب ایجاد می کند. مثلا فناوری سایبری روزی جز جنگ است و زمانی دیگر جنگ اطلاعاتی در فضای سایبری است یا مثلا جنگ الکترونیک بخش مستقل در سایبر است یا ترکیب آن میشود سایبر- الکترونیک یا اینکه امروزه با مفهموم جنگ های سایبری-فیزیکی در حال پیدایش روبرو هستیم. بنابراین این موضوع از پدافند غیرعامل نتیجه ای را به ما می دهد که دارای مولفه ها کاملا حرفه ای، سیال و پویا هستند و باید رویکردی علمی برای مقابله با آنها داشته باشیم.
با نگاه کاملا علمی می توانیم تهدید ها را از فرصت ها تفکیک کنیم
دبیر شورای پدافند غیرعامل استان گیلان تاکید کرد: تفکیک تهدید از فرصت در فناوری های نوین و تهدیدهای جدید یکی از رویکرد های جدی پدافند غیرعامل است. بنابراین با نگاه کاملا علمی می توانیم تهدید ها را از فرصت ها تفکیک کنیم و یک رویکرد هوشمندانه در پدافند غیرعامل اتخاذ کنیم که بتوانیم هم از فرصت ها حداکثر استفاده را داشته باشیم هم با تهدیدات مقابله کنیم.
محمدپور ادامه دادند: در فناوری های قدیمی تکلیف تهدید و فرصت کاملا مشخص است اما الان کاملا با هم ترکیب شده است و نمی توانیم هیچ فناوری نوین را صرفا تهدید یا فرصت دانست، مثلا در فرصت می توانیم شهر هوشمند را مثال زد که همه ی قابلیت های شهر را بر اساس یک نظام سیستمی تنظیم شده و می تواند بسیاری از مشکلات جاری را حل کند.
وی محمدپور با اشاره به اینکه همایش ملی پدافندغیرعامل مردم محور با هدف ترویج آموزه های لازم برای استحکام بیشتر جامعه در برابر تهدیدات احتمالی و تبیین مسئولیت های عمومی برگزاری می شود، اظهار کرد: ما باید در موضوع پدافند غیرعامل نگاهی پژوهش محور واقعی داشته باشیم و فرق پژوهش واقعی با غیرواقعی در این است که مسائل را واقعی حل کنیم، بار علمی تنها به معنای ارتقای اساتید یا پر کردن کتابخانه ها از کاغذ نیست، باید مسئله حل کنیم مثلا اینکه استراتژی دفاع اقتصادی چیست و چکار هایی باید صورت گیرد یا اینکه در شهر هوشمند چه باید کنیم که چندین سوال در آن وجود دارد، کار پژوهشی به معنای حل مسائل اساسی کشور است و همان طور که "مقام معظم رهبری فرمودند باید در پدافند غیرعامل نگاه علمی موشکافانه و عمیق باشد و همه را به ظاهر نبینید بلکه به عمق مسئله هم بپردازید.” و باید کاملا پویا باشیم.
دبیر شورای پدافند غیرعامل گیلان در پایان با اشاره به اولویت بندی ترکیبات گفت: حوزه هایی مانند حوزه های جنگ اقتصادی، حوزه های شهر هوشمند، حوزه های ترکیب رشته های سایبری با سایر رشته ها، باید نگاهی ترکیبی به مسئله داشته باشند که این جزو ضرورت ها است و حوزه پژوهش باید به آن توجه نماید. در واقع پژوهش جزو ذاتی پدافند غیرعامل است، پدافند غیرعامل یک مفهوم علمی، پویا و پژوهش محور است. اگر بگوییم که هفته و روز پژوهش، هفته و روز پدافند غیر عامل است به خطا سخن نگفته ایم، بنابراین باید پژوهش محوری همواره در صدر اولویت اقدامات باشد.
به گزارش خبرنگار پایداری ملی، شهرستان مرزی بندر آستارا با ۹۱ هزار نفر جمعیت در منتهی الیه غرب استان گیلان و همسایگی جمهوری آذربایجان قرار دارد.
مهمترین راهکار نهادینه سازی الزامات و ضوابط پدافند غیرعامل در دستگاه‌های اجرایی را چه می دانید؟!